جلسه مجازی پیش دفاع دکتری مرضیه اعتمادی‌پور

 

جلسه پیش دفاع  مجازی خانم مرضیه اعتمادی پور امروز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۹/۹/۱۲ راس ساعت ۱۵ برگزار می شود.

با موضوع:فرآیند آموزش طراحی معنامحور با رویکرد نشانه شناسی(نمونه مورد مطالعه: طراحی مسکن)

 

 

 

چکیده

یکی از مهم­ترین آسیب­های حوزه آموزش طراحی معماری، تضعیف جایگاه معناشناختی است که می­تواند زمینه­ساز تضعیف هویت در جامعه معماری تلقی شود. بنابراین معنامحور نمودن فرآیند آموزش طراحی می­تواند گامی مؤثر در بازیابی هویت معماری محسوب گردد. بهره­گیری از نشانه­­شناختی به عنوان شاخص­ترین عوامل معنایی، قابلیت بهره­گیری در معنامحور نمودن فرآیند آموزش طراحی از طریق توجه به خوانش مخاطبان را داراست. از سویی دیگر مسکن به عنوان مهم­ترین فضا در ارتباط با زندگی انسان و جایگاه تبلور فرهنگ و نیازهای سکونت که امروزه با تضعیف هویت و حس تعلق مواجه است، مستلزم نگرش ویژه در پژوهش معناشناختی است. بنابراین لزوم پرداختن به معناگرایی مسکن در سطوح آموزش طراحی معماری، ضرورت تحقق پژوهش را آشکار می­نماید. پیشینه پژوهش عمدتا به تبیین مفاهیم معنا، نشانه و مشکلات حوزه آموزش معماری و مسکن می­پردازد و نگرش عملی به بهره­گیری از مفاهیم «معنا و نشانه» در بخش­های شیوه و محتوای فرآیند آموزش طراحی، خلا تحقیقاتی محسوب می­گردد. دست­یابی به هدفِ«معنامحور نمودن آموزش طراحی مسکن با تاکید بر دانش نشانه­شناختی»، از طریق پاسخ­گویی به سوالات «چیستی مولفه­های موثر بر طراحی و آموزش طراحی معنامحور مسکن و چگونگی فرآیند آموزش و نیز چگونگی انطباق مولفه­های موثر بر خوانایی با سطوح نشانه­ها»”، امکان­پذیر است. پژوهش در قالب روش­های تحقیق «سندکاوی»، «دلفی»، «پیمایشی» و «همبستگی» به موازات با روش تحلیل محتوای کیفی از طریق ابزارهای «مصاحبه» و «پرسشنامه» و نمونه­گیری از اساتید و دانشجویان معماری دانشگاه­های شهر تهران، تحقق یافته است. براساس نتایج، «خوانش­محوری طراحی»، «پژوهش­محوری فرآیند طراحی»، «مشارکت کاربران در روند طراحی»، «زیبایی­شناختی معنایی» و «معانی نشانه­ای» مهم­ترین مولفه­های طراحی معنامحور مسکن، است. مهم­ترین مولفه­های موثر بر آموزش طراحی معنامحور مسکن،«تحلیل پژوهش­محور بستر»، «ابعاد زیبایی­شناختی»، «ابعاد روان­شناختی»، «بداعت در تحقق ایده­پردازی»، «چرخه طراحی فرم وکالبد و فضا» و«ارزیابی خوانش­محور جمعی نشانه­ها» شناسایی می­گردد که فرآیند چرخه­ای میان آن­ها، مهم­ترین وجه ارتباطی عوامل در حوزه­های شیوه و محتوا آموزش تبیین می­شود. مولفه­های «محیطی»، «زمانی» و «انسانی» موثر بر خوانش نیز، به ترتیب دارای بیش­ترین انطباق با «شمایل»، «نماد» و «نمایه» به عنوان سطوح نشانه، است.

كلمات كليدي: طراحی معماری، آموزش، معنا، نشانه، خوانایی.