برگزاری وبینار علمی در زمینه آموزش فیزیک

در ادامه برگزاری وبینارهای علمی، سخنرانی آقای رسول تازش دبیر محترم فیزیک که پایان نامه کارشناسی ارشد خودشان را در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی زیر نظر دکتر منصور وصالی گذرانده اند در روز سه شنبه ۲۸ مرداد ماه از ساعت ۱۶ الی ۱۸ با عنوان بررسی و کشف مدل های ذهنی دانش آموزان دوره اول متوسطه در مفهوم حجم به صورت مجازی برگزار می شود. علاقمندان می‌توانند پس از نصب برنامه adobe connect، از طریق لینک زیر و انتخاب گزینه مهمان در وبینار شرکت نمایند:

http://vc.sru.ac.ir/ry4mytezbqh2

همچنین اساتید محترم دانشکده علوم پایه می‌توانند از طریق سامانه lms دانشگاه و از مسیر درس های من – گروه مجازی اعضای هیات علمی دانشکده علوم پایه در سمینار شرکت نمایند.

شورای آموزشی و پژوهشی دانشکده علوم پایه

 

چکیده سخنرانی:

آنچه در تدریس برای معلم مهم می باشد این است که قبل از شروع درس به این توجه کند که در ذهن دانش‌آموزان چه چیزی در خصوص مفهومی که می‌خواهد ارائه کند وجود داشته است. برخی معلمان مفهوم حجم را به طور خاص تصور می‌کنند و از آن استفاده می­ نمایند ولی دانش‌آموزان بسته به تجربه شخصی و ماهیت فعالیتی که انجام می‌دهند، معانی خاص خود را به مفهوم حجم نسبت می‌دهند.

این پژوهش با هدف شناسایی مدل­های ذهنی دانش ­آموزان در خصوص مفهوم حجم انجام شده است. در این پژوهش علاوه بر بررسی کتاب­های علوم و ریاضی پایه ­های اول تا نهم، از پرسش­نامه محقق ­ساخته نیز استفاده شد. در این پژوهش ۵۷ دانش ­آموز از پایه ­های هفتم، هشتم و نهم (۲۳نفر هفتم، ۱۲نفر هشتم، ۲۲نفر نهم) سال تحصیلی ۹۹-۹۸ شرکت کرده ­اند که از این میان ۲۵ دانش ­آموز برای مصاحبه به صورت هدفمند انتخاب شدند.

در کتاب­های ریاضی و علوم دوره ابتدایی و متوسطه اول مفهوم حجم به‌طور جداگانه بیان شده است. مفهوم حجم برای نخستین بار در کتاب ریاضی پایه پنجم و در کتاب علوم پایه هفتم آورده شده است. شیوه آموزش مفهوم حجم در کتاب‌های ریاضی به این‌گونه است که ابتدا مفهوم طول سپس مساحت و درنهایت حجم آموزش داده می‌شود. در کتاب‌های ریاضی به مسائل عددی (کاربرد فرمول) برای درک مفهوم حجم پرداخته‌شده و به خود این مفهوم توجهی نشده است. در کتاب­های ریاضی دو مفهوم حجم و گنجایش به صورت جداگانه و در قالب دو مفهوم جدا آورده شده است ولی در کتاب­های علوم سردرگمی در کاربرد دو مفهوم (حجم و گنجایش) دیده می­شود. کیفیت مثال‌ها در کتاب‌های ریاضی و علوم رعایت نشده است به‌طوری‌که تمامی مثال‌ها برای جسم‌های جامد و هندسی و توپر بیان‌شده و جسم‌های توخالی و غیر هندسی و مواد گازی نادیده گرفته‌شده است.

بامصاحبه و بررسی پاسخ ۵۷ دانش­ آموز به سؤالات پرسش­نامه محقق­ ساخته مشخص گردید که مدل­های ذهنی دانش‌آموزان در خصوص مفهوم حجم را می­توان در شش دسته طبقه­ بندی کرد. دسته اول حجم جسم را همان وزن جسم تصور می­کردند و در دسته دوم حجم به عنوان ظرفیت جسم – فضای خالی درون جسم- در نظر گرفته می­ شد و در دسته سوم حجم را پر بودن -به طور کامل- جسم تصور می­ کردند و در دسته چهارم حجم را فضای اشغال شده توسط جسم تعریف می­ کردند و در دسته پنجم حجم را وابسته به خصوصیات هندسی (طول، عرض، ارتفاع و اندازه) در نظر می ­گرفتند و در دسته ششم حجم را وابسته به عوامل دیگری (در بسته بودن جسم، جریان هوا در جسم، مقدار ماده اضافه شده در جسم، دارا بودن چهار گوشه در جسم، دارا بودن اتم، دور جسم) تعریف می­ کردند.