سهم ایران از مهاجرت‌های دانشجویی چقدر است
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ آمارهای مهاجرتی نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۸ تعداد کل دانشجویان جهان در بخش آموزش عالی ۲۲۷ میلیون نفر بوده است که دانشجویان ۲ درصد از این جمعیت را شامل می‌شوند. آمار جهانی، تعداد دانشجویان بین‌المللی در جهان از رقم ۲ میلیون نفر در سال ۲۰۰۰ میلادی به ۵ میلیون نفر در سال ۲۰۱۸ میلادی رسیده است.
در طول بازه ده ساله ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸، تعداد دانشجویان بین‌المللی در جهان حدود ۶۷ درصد افزایش یافته است که پیش‌بینی می‌شود که در صورت تداوم رشد سالیانه جمعیت دانشجویان بین‌المللی، جمعیت آن‌ها تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود و به رقم ۱۰٫۲ میلیون نفر در جهان برسد.
نقش کرونا در جابه‌جایی‌های بین‌المللی
در طول دو سال گذشته، همه‌گیری ویروس کرونا به عنوان یک شوک جهانی، روند رشد روزافزون جابه‌جایی بین‌المللی دانشجویان را با کندی همراه کرد و موجب افت در ثبت نام‌های بین‌المللی و به تبع آن وارد شدن زیان مالی به دانشگاه‌هایی شد که وابستگی زیادی به دانشجویان بین‌المللی دارند.
عوامل مختلفی در میزان محبوبیت کشورها و انتخاب به عنوان مقصد مهاجرتی تاثیرگذار هستند که اوج‌گیری جنبش‌های ملی‌گرایانه، تشدید قوانین ضد مهاجرتی در کشورهای مقصد، اهمیت یافتن نزدیکی‌های فرهنگی و جغرافیایی، ضرورت مقرون به صرفه بودن تحصیل به ظهور مقاصد جدید تحصیلی در قاره آسیا به‌خصوص کشور چین کمک کرده است. کشورهای آمریکا، بریتانیا، کانادا، چین و استرالیا به ترتیب با بیشترین تعداد دانشجویان بین‌المللی، پنج کشور میزبان دانشجویان بین‌المللی در سال ۲۰۲۰ بوده‌اند.
کشورهای مهاجرفرست
با توجه به اینکه مهم‌ترین کشورهای دانشجوفرست جهان یعنی چین و هند در آسیا قرار دارند، در نتیجه ۲۷ درصد از کل جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان حدود یک و نیم میلیون نفر، از کشورهای آسیایی و اقیانوسیه تأمین می‌شوند. کشورهای چین، هند، آلمان، ویتنام و کره جنوبی نیز به ترتیب پنج کشور برتر دانشجوفرست در سال ۲۰۱۸ بوده‌اند.
ایران و خروج دانشجویان ایرانی از کشور
تعداد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور نیز به مرور و هم‌راستا با افزایش کل جمعیت دانشجویان کشور و نیز افزایش جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان، روند صعودی داشته و از تراز ۱۹ هزار دانشجو در سال ۲۰۰۳ میلادی به تراز ۵۶ هزار دانشجو در سال ۲۰۱۸ رسیده است.
نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین‌المللی ایرانی در قیاس با نرخ رشد جمعیت دانشجویان بین‌المللی در جهان کندتر بوده است. بنابراین، سهم دانشجوفرستی ایران در کل بازار دانشجویان بین‌المللی جهان از سال ۲۰۱۲ روندی کاهشی به خود گرفته و از ۳/۱درصد به حدود یک درصد در سال ۲۰۱۸ رسیده است.
سهم دانشجویان ایرانی خارج از کشور به نسبت کل جمعیت دانشجویان مشغول به تحصیل در داخل طی سا لهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۸ با تغییر چندانی همراه نبوده علی رغم افزایش قابل توجه جمعیت کل دانشجویان کشور از حدود یک درصد در سال ۲۰۰۰ به ۱٫۵ درصد در سال ۲۰۱۸ رسیده است.
جایگاه دانشجوفرستی ایران در بازه زمانی ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۲ از رتبه ۲۹ در جهان به رتبه ۱۱ ارتقا یافته بود که بالاترین جهش رتبه دانشجوفرستی ایران در دو دهه گذشته بوده است.
در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ جمعیت دانشجویان ایرانی در خارج از کشور در تراز ۵۰ هزار دانشجو ثابت مانده و تغییرات اندکی داشته و به همین خاطر رتبه دانشجوفرستی ایران به رتبه ۱۹ ام تنزل یافته است.
در سال ۲۰۱۹ کشور ایران با ۱۱هزار و ۴۵۱ دانشجو یک درصد از سهم بازار دانشجویان بین‌المللی در آمریکا را به خود اختصاص داده است. اکثریت دانشجویان ایرانی تقریبا ۷۵ درصد در آمریکا در مقاطع تحصیلات تکمیلی مشغول به تحصیل هستند و بیش از نیمی از دانشجویان ایرانی در آمریکا در رشته‌های مهندسی مشغول تحصیل می‌کنند.
دفتر همکاری های علمی و امور بین الملل دانشگاه شهید رجایی
کد خبر: ۱۴۰۰۰۵۲۰۰۱
