گفتنی‌های ایران در میان تولیدکنندگان علم جهان
اما ایران چه سهمی را از کارزار تولید علم در جهان دارد؟ به استناد آمارهای بین‌المللی این میزان نسبت به گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته است. چندی پیش، آخرین داده‌های پایگاه استنادی اسکوپوس در ۲۰۱۹ که پایگاه SCIMAGO آن را منتشر کرده است، آمار تازه‌ای از وضعیت ایران در میان تولیدکنندگان علم ارائه کرد.
این پایگاه که مقاله‌ها، مجله‌ها کتاب‌ها، کنفرانس‌های معتبر علمی در سراسر جهان را نمایه می‌کند، بیان کدر رتبه ایران در تعداد منتشرات علمی جهان را یک پله بهبود در جایگاه پانزدهم جهان قرار گرفته است. جایگاهی که بالاترین رتبه کشور تاکنون به حساب می‌آید.
ایرانیان در ۲۰۱۹ جمعا ۶۷۷۴۴ اثر علمی مننتشر کردند که در مقایسه با ۵۹۹۱۱ اثر منتشر شده در سال ۲۰۱۸، ۱۳ درصد افزایش یافته است. این جایگاه تازه نشان می‌دهد نسبت به سال گذشته ۷۸۴۴ اثر بیش‌تر منتشر شده است.
کشور چین نیز با انتشار ۶۴۸هزار اثر علمی در مقایسه با ۶۷۸ هزار اثر علمی منتشرشده توسط آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۹، برای اولین بار در رتبه نخست جهان قرار گرفت که به سال‌ها برتری آمریکا در تعداد منتشرات علمی پایان داد.
آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۸ ۶۹۹هزار اثر علمی منتشر کرده بودند که در سال ۲۰۱۹ با کاهش ۲۱ هزار اثر علمی همراه بوده است. در مقابل چین، رشد خیره‌کننده ۷۹هزار اثر علمی را داشت که ۱۳ درصد رشد در سال ۲۰۱۹ را نسبت به ۶۰۵ هزار اثر علمی منتشر شده در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد. رشد ۱۳درصدی در این تعداد از منتشرات علمی کم‌سابقه و بسیار دشوار است.
ایران در میان ۱۰ کشور برتر تولیدکننده علوم زیستی و حوزه انرژی
مستندات سال ۲۰۱۹ حکایت از جایگاه مطلوب ایران در تولیدات علمی حوزه انرژی و مهندسی زیستی دارد. ایران با انتشار ۴۳۸۹ مقاله در حوزه انرژی جایگاه دهم این حوزه و جایگاه هشتم مهندسی زیستی را با انتشار ۸۸۲ مقاله از آن خود کرده است.
منتشرات علمی در حوزه هوافضا به میزان ۵۶۵ مقاله و ۱۶۲۰۹ مقاله مهندسی، جایگاه ۱۲ را در این حوزه‌ها نصیب ایران کرده است. ایران در تولیدات علمی حوزه علوم کامپیوتر، با انتشار بیش از ۷۰۳۴ مقاله در سال ۲۰۱۹ رتبه ۱۷، در مهندسی شیمی با ۵۱۰۴ منتشره در جایگاه ۱۱ قرار گرفته است. دانشمندان ایرانی همچنین با انتشار ۲۹۱۴ مقاله علوم اجتماعی به رتبه ۳۱ این حوزه و با انتشار ۱۳۲۲ مقاله در جایگاه ۲۱ جهانی در حوزه کسب و کار و مدیرت قرار گرفتند.
روند پرشتاب کشورها در ربودن گوی سبقت از یکدیگر، پیشرفت‌های روزافزون دانش و فناوری، رقابت را در میدان تولید علم و فناوری بیش از پیش دشوار کرده است؛ این واقعیت، بیان‌کننده مسیر دشوار دانشمندان ایرانی در ارتقای جایگاه علمی خود آن هم در شرایط تحریم‌ها و محدودیت‌ها است. ایران در مسیر قرار دارد که بسیار دشوار است اما در این مسیر به مدد خلاقیت و انگیزه نیروی انسانی جوان خود شتابان و با امید به نتایج امیدوارکننده به جلو پیش می‌رود.
دفتر همکاری های علمی و امور بین الملل دانشگاه شهید رجایی
کد خبر: ۹۹۰۶۱۵۰۳
