چهار سال پیش بود که تصمیم گرفتند و دست در دست یکدیگر گذاشتند و یا علی گفتند و مؤسسه‌ای راه‌اندازی کردند و آن را «میثاق جوانان شهر» نامیدند. در این سال‌ها مجوز نداشتند اما مصمم بودند و برای همین از ابتدای تشکیل مؤسسه، خدماتشان را ارائه دادند. پس از دوندگی‌های فراوان، موفق شدند مجوز فعالیتشان را از سازمان ورزش و جوانان استان تهران بگیرند و اکنون قصد دارند برنامه‌هایشان را که در آموزش به کودکان بازمانده از تحصیل و کارآفرینی زنان سرپرست، خلاصه می‌شود بیش از گذشته گسترش دهند. این تنها بخشی از فعالیت این مؤسسه است که دانشجویان و تحصیلکردگان دانشگاه «تربیت دبیر شهید رجایی» راه‌اندازی کرده‌اند. «امیرحسین دهقان» مدیر مؤسسه میثاق جوانان شهر باور دارد کودکان‌کار برخلاف میل و خواسته‌شان و بنا به شرایط اقتصادی خانواده‌هایشان قدم در دنیای بزرگ‌ترها گذاشته و از دنیای کودکی‌شان دور شده‌اند.

مدیر سرای محله «جمالزاده» نخستین کسی است که از طرح‌ها و برنامه‌های مؤسسه میثاق جوانان شهر استقبال می‌کند و با فراهم کردن برخی امکانات، زمینه فعالیت اعضای این مؤسسه را هموار می‌سازد. معاینه پزشکی و اکران فیلم «جنجال در عروسی» برای کودکان‌کار پایتخت در سرای محله جمالزاده بهانه‌ای می‌شود تا علاوه بر دیدار با کودکان کار، مدیر و برخی از اعضای مؤسسه را ملاقات کنیم. پزشکان مشغول انجام کارهای مربوط به پایش قد و وزن، معاینه دهان و دندان و سنجش شنوایی کودکان هستند. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد تعدادی از آنها مبتلا به «پدیکولوس» یا همان «شپش موی سر» هستند و پزشکان آنها را به مراکز بهداشت و درمان محل زندگی‌شان ارجاع می‌دهند. کار ویزیت ۴۰ کودک‌کار پایتخت توسط پزشکان به پایان می‌رسد و آنها به سالن آمفی‌تئاتر می‌روند. به گفته مسئولان مؤسسه میثاق جوانان شهر، این کودکان برای نخستین بار است که حضور در سینما و تماشای فیلم روی پرده نقره‌ای را تجربه می‌کنند.

صدای همهمه و فریاد شادی سالن آمفی‌تئاتر را پر کرده و صدا به صدا نمی‌رسد. بطری‌های آب و لیوان‌های کاغذی پر از پاپ‌کورن بین بچه‌ها توزیع می‌شود و آنها موشک‌های کاغذی را که با کمک مسئولان مؤسسه ساخته‌اند به سمت پرده نقره‌ای پرتاب می‌کنند و پخش فیلم شروع می‌شود. «امیر» ۷ ساله در حالی که به پرده نقره‌ای زل زده و حتی برای ثانیه‌ای پلک نمی‌زند، می‌گوید: «تلویزیون خونمون کوچیکه. امروز خوشحالم که فیلم رو روی تلویزیون خیلی بزرگ می‌بینم.» شور و هیجان بین همه کودکان موج می‌زند. «میلا» ۱۰ سال دارد. او می‌گوید: «عکس روی سینماها رو دیده بودم اما هیچ‌وقت نمی‌دونستم تماشای فیلم روی پرده بزرگ این‌قدر کیف داره.» بچه‌ها سرگرم تماشای فیلم می‌شوند و ما هم سراغ «امیرحسین دهقان» مدیر مؤسسه میثاق جوانان شهر می‌رویم. او می‌گوید: «مردم هر جوری که بتوانند به کودکان‌کار کمک می‌کنند، اما نباید فراموش کنیم آنها کودک هستند و نیازهای کودکانه دارند. خرید اسباب‌بازی، تماشای فیلم در سینما، بازی در بوستان و اهدای کتاب و نوشت‌افزار، مواردی هستند که موجب شادی کودکان می‌شود.»

تحصیل در اولویت

آموزش دادن به کودکان بازمانده از تحصیل در اولویت فعالان مؤسسه میثاق جوانان شهر است. آنها قصد دارند با همکاری مسئولان اداره آموزش و پرورش مناطق بیست و دوگانه، زمینه تحصیل این کودکان را فراهم کنند. دهقان با متفاوت دانستن روش تدریس فعالان مؤسسه می‌گوید: «نهادها و ثمن‌هایی که در حوزه آموزش کودکان‌کار فعال هستند، از روش‌های متداول نظام آموزشی اداره آموزش و پرورش استفاده می‌کنند و به همین دلیل کودکان‌کار خیلی اشتیاقی برای شرکت در کلاس‌های درسی را ندارند. مؤسسان، فعالان و اعضای مؤسسه میثاق جوانان شهر، دانشجویان و تحصیلکردگان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی هستند، قصد دارند با استفاده از روش‌های نوین به کودکان آموزش بدهند.» کودکان ۷ تا ۱۷ سال، تحت حمایت این مؤسسه قرار می‌گیرند، اما در مرحله اول مقطع ابتدایی آموزش داده می‌شود. مدیر مؤسسه میثاق جوانان شهر می‌گوید: «نخستین مدرسه میثاق جوانان شهر با همکاری مسئولان اداره آموزش و پرورش منطقه ۲۰ بهره‌برداری می‌شود اما تحصیل کودکان‌کار، بنا به مشکلاتی که هنوز حل نشده، اواخر سال جدید شروع می‌شود.» آزمون استعدادیابی اقدام مهم دیگری است که دهقان به آن اشاره می‌کند: «در کنار درس و تحصیل قصد داریم با برگزاری آزمون استعدادیابی، علاقه، تخصص و استعداد کودکان را در زمینه‌های مختلف هنری، علمی، پژوهشی، فرهنگی و ورزشی شناسایی کنیم و با استفاده از مربیان مجرب به آنها آموزش تخصصی مورد علاقه‌شان را بدهیم تا در کنار درس، تخصص هم کسب کنند.»

کارآفرینی مادران

پیش‌بینی اعضای مؤسسه میثاق جوانان شهر این است که با راه‌اندازی مدرسه، بخشی از آن را به کارگاه تولیدی تبدیل کنند تا مادران سرپرست خانوار در آن مشغول کار شوند. دهقان می‌گوید: «برنامه‌ریزی ما به گونه‌ای است که کودک همراه مادرش به مدرسه بیاید. او به کلاس درس برود و مادر هم در کارگاه مشغول کار شود. با این کار دیگر نیازی نیست کودک‌کار کند.» راه‌اندازی خطوط تولیدی برنامه دیگری است که نخستین خط آن اواخر شهریور راه‌اندازی می‌شود. دهقان می‌گوید: «مقدمات راه‌اندازی خط تولید میوه‌های خشک انجام شده و اکنون مشغول جانمایی آن در مناطق ۷، ۱۹ و ۲۰ هستیم. علاوه بر این، زنان می‌توانند در کارگاه‌های خیاطی با دوخت لباس‌های بیمارستانی چرخ زندگی‌شان را بچرخانند. کارگاه‌های تولیدی در ابتدا با ۳۰ تا ۴۰ نیرو شروع به کار می‌کنند اما به مرور زمان فعالیتشان گسترده‌تر خواهد شد و نیروهای بیشتری جذب خواهیم کرد.»

فشردن دست نیکوکاران

امیرحسین دهقان | مدیر مؤسسه میثاق جوانان شهر:

از حضور مردم برای کمک به دیگران حمایت می‌کنیم. در زمینه آموزش به کودکان و تدریس در مدرسه، نیازمند تحصیلکردگان تربیت معلم هستیم و از سایر جوانان تحصیلکرده نیز دعوت می‌کنیم تا در تدریس‌های تقویتی ما را یاری کنند. مردم می‌توانند در راه‌اندازی کارگاه و خطوط تولید کمک حال ما باشند. علاوه بر نیکوکاران و خیّران، افرادی که نیازمند خدمات و کمک‌های ما هستند می‌توانند با شماره ۸۸۴۱۴۲۲۸ تماس بگیرند.