چاپ مقاله دانشجوی دوره دکتری معماری در نشریه Symmetry
مقاله مستخرج از رساله دوره دکتری معماری فاطمه جم، با راهنمایی جناب آقای دکتر حمیدرضا عظمتی و جناب آقای دکتر عبدالحمید قنبران (اعضای هیأت علمی دانشکده معماری) و مشاوره جناب آقای دکتر رضا ابراهیم‌پور (عضو هیأت علمی گروه هوش مصنوعی دانشکده کامپیوتر) و جناب آقای دکتر بهرام صالح صدق‌پور (عضو هیأت علمی گروه علوم تربیتی دانشکده علوم انسانی)، با همکاری جناب آقای دکتر مجتبی قربانی (عضو هیأت علمی گروه ریاضی دانشکده علوم پایه)، پروفسور ماتیاس دهمر (عضو هیأت علمی UMIT-Department for Biomedical Computer Science and Mechatronics) و دکتر فرانک امرت-استرایب (عضو هیأت علمی Tampere University of Technology-Department of Signal Processing) در نشریه Symmetry با ضریب تأثیر ۲٫۶۴۵ به چاپ رسید.
در این پژوهش که با عنوان «بررسی نقش تقارن در زیبایی‌شناسی نمای ساختمان‌های مسکونی با بهره‌گیری از علوم شناختی» انجام یافت، به بررسی نقش «تقارن» به‌عنوان یکی از مهمترین ویژگی‌های بصری، در قضاوت زیبایی‌شناسانه پیرامون طراحی نمای ساختمان‌های مسکونی و الگوی حرکت چشمی افراد متخصص در حوزه معماری و افراد غیرمتخصص پرداخته شده‌است. این مهم با بهره‌گیری از ابزار ردیاب حرکات چشمی به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم در حیطه علوم شناختی، در آزمایشگاه «علوم شناختی» دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی به انجام رسید.
نتایج این بررسی نشان می‌دهد که اختلاف قابل توجهی میان دو گروه متخصص و غیرمتخصص در انتخاب دو دسته از محرک‌های بصری (نماهای متقارن و نامتقارن) وجود دارد. متخصصین در پنج نمای منتخب خود به نماهای نامتقارن و افراد غیرمتخصص به نماهای متقارن (دارای تقارن آینه‌ای) تمایل بیشتری نشان دادند. همچنین بررسی زمان واکنش افراد در هنگام انتخاب تصاویر نیز نشان دهنده اختلاف معنادار میان افراد متخصص و غیرمتخصص است و در تمامی حالات افراد غیرمتخصص زمان واکنش کوتاه‌تری داشته‌اند. این امر نشان از تلاش ذهنی متفاوت دو گروه تحت تأثیر عامل تخصص دارد. در بررسی حرکات چشمی که با ارائه نقشه گرمایی حاصل از ثابت‌های بصری افراد هنگام اکتشاف عناصر تصویر انجام گرفت، نتایج نشان داد که اگرچه تمرکز حرکت دو گروه متخصص و غیرمتخصص بر روی یک تصویر متقارن، بیشتر پیرامون محور تقارن اصلی و محورهای پیرامونی آن است، اما می‌توان مشاهده نمود که مسیر حرکت چشم افراد بر روی صفحه نما تحت تاثیر تخصص افراد متفاوت است.
گفتنی است که ارزیابی‌های رفتاری، در کنار مطالعات شناختی و عصب-شناختی و به کمک ابزار مورد استفاده در این حوزه‌ها که امروزه بیش از پیش در فرآیندهای طراحی معماری نیز مورد توجه قرار گرفته‌است، مسیر روشنی را پیش روی معماران، شهرسازان و طراحان قرار می‌دهد.
