معاون پژوهشی وزارت علوم تأکید کرد: اولویت کاری دانشگاه‌ها؛ تمرکز بر چالش‌های استانی

به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، دکتر پیمان صالحی در نشست تجارب دانشگاه‌ها در مأموریت‌گرایی و بهره‌برداری از مزیت‌های استانی که امروز (یکشنبه ۱۷ بهمن ماه) به صورت مجازی برگزار شد، ضمن تبریک ایام ا… دهه مبارک فجر و ورود به چهل و سومین سالگرد پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی اظهار داشت: یکی از برنامه‌های معاونت پژوهشی وزارت علوم آن است که دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، موسسات آموزش عالی و مراکز پژوهشی علاوه بر فعالیت‌های عمومی خود، بر اساس آمایش ملی نیز بتوانند مأموریت گرایی در فعالیتها داشته باشند.

به گفته وی، در کشورمان ظرفیت‌های فوق العاده‌ای در زمینه‌هایی مانند نیروی انسانی، منابع و ذخایر معدنی متنوع و گسترده، تنوع آب هوایی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک کشور برای حمل و نقل وجود دارد، که این ظرفیت ها فرصت بسیار مغتنمی محسوب می شود.

معاون پژوهشی وزارت علوم با بیان اینکه بیش از هشت هزار گونه گیاهی در ایران رشد می کند، تصریح کرد: زنجیره ارزشی کشاورزی را باید بر اساس ظرفیت های بالفعل گسترش دهیم. همچنین در حوزه گیاهان دارویی در بسیاری از استان ها اولویت های مطلوبی داریم؛ یک هزار و ۷۰۰ گیاه انحصاری در کشور داریم که رساندن آن به بازار مصرف زمینه جالب و خوبی است.

وی افزود: علاوه بر ظرفیت های خدادادی در منابع طبیعی، ظرفیت های گردشگری در بسیاری از کشورهای دنیا منبع درآمد مفیدی است که امیدواریم با فروکش کردن بیماری کرونا در کشور با رواج سفرهای بین المللی از این ظرفیت نیز بهره مند شویم. «گردشگری» می تواند اولویت تمام استان ها باشد و نگاه علمی به این حوزه زمینه ساز بهره وری آن است.

دکتر صالحی با اشاره به اینکه در حوزه «گردشگری سلامت» نیز فعال هستیم خاطرنشان کرد: در این زمینه نیز با نقش آفرینی دانشگاه ها و پژوهشگاه های کشور می توانیم پیشرفت قابل توجهی کنیم.

وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه جزو ۱۰ کشور برتر دنیا از نظر ذخایر معدنی هستیم گفت: معادن بسیاری در جای جای کشورمان وجود دارد که برخی هنوز شناخته نشده و بهره برداری از آنها صورت نگرفته که این ذخایر معدنی ظرفیت بی بدیلی برای کشور ماست.

معاون پژوهشی وزارت علوم بیان کرد: امروزه قصد داریم دانشگاه ها و مراکز علمی را به سوی ارزش آفرینی سوق دهیم؛ لذا دانشگاه یک استان باید علاوه بر مسائل فرهنگی، اجتماعی و ارتقای سطح سواد، بتواند ارزش آفرینی کرده و ارزش افزوده ایجاد کند.

به گفته دکتر صالحی، ظرفیت بهره مندی از پایان نامه ها و رساله ها، دوره های کارآموزی، آیین نامه ارتقاء، شبکه سازی، آموزش های متناسب با نیازها، تسهیلات و قوانین حمایتی، مهارت افزایی و هدایت شغلی، ترویج و فرهنگ عمومی، مأموریت گرایی، مراکز تحقیق و توسعه مشترک، سیاست ها و برنامه های کلان صنعت و ساماندهی و کنترل قراردادها از جمله روش ها و برنامه های بهبود و گسترش همکاری های دانشگاه ها و مراکز علمی کشور با جامعه و صنعت است.

وی درخصوص ضرورت ماموریت‌گرایی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها اذعان داشت: عمل به اسناد بالادستی جهت هدفمند نمودن وظایف دانشگاه‌ها با توجه به اسنادی چون: سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، قانون برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران، قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه در حوزه آموزش عالی، سیاست‌های کلی نظام برای رشد و توسعه علمی و تحقیقاتی کشور در بخش آموزش عالی مراکز تحقیقاتی، آیین‌نامه ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور، سند آمایش سرزمین و سند جامع علم و فناوری در حوزه دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران می باشد.

معاون پژوهشی وزارت علوم افزود: مطابق ماده ۵ سند آمایش آموزش عالی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف است به منظور پاسخگویی به نیازهای گوناگون کشور در بخش‌های مختلف، طرح مأموریت‌گرایی مؤسسات آموزش عالی را با توجه به سطح عملکردی بین‌المللی، ملی، منطقه‌ای و خاص تدوین کند و پس از تصویب اجرا کند. همچنین بر اساس برنامه ششم توسعه، برخی دانشگاه‌های بزرگ با توجه به توانایی‌هایی که دارند مأموریت فراملی خواهند داشت و به بقیه دانشگاه‌ها هم یا مأموریت منطقه‌ای محول خواهد شد، یا مأموریت استانی و یا مأموریت محلی.

وی عنوان کرد: توجه به مفاد موضوعی اسناد توسعه و مصوبات ملی در حوزه علم و فناوری، توجه به توانمندی‌ها و شایستگی محوری هر دانشگاه و پژوهشگاه، توجه به چالش‌ها و فرصت‌های استانی، منطقه ای و ملی، هم راستایی و هم افزایی فعالیت‌های چند دانشگاه برای یک ماموریت (طرح‌های بزرگ و مشترک)، هماهنگ‌سازی ذینفعان (دستگاه‌های دولتی، خصوصی و…) با دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در جهت اهداف، شبکه‌سازی دانشگاه‌ها، نخبگان، شرکت‌ها، دستگاه‌ها و توجه کامل به تمامی عناصر موثر در اجرای ماموریت‌ها، تمرکز حمایت‌های وزارتخانه‌ها، بهره برداران و نهادهای حامی بر محورهای ماموریتی دانشگاه‌ها (پایان‌نامه‌ها، گرنت، فرصت مطالعاتی، پروژه‌های دانشگاهی، دوره‌های پسادکتری، همکاری‌های خارجی، هم نشست‌ها، پذیرش دانشجوی دکتری، شیوه نامه‌ای ارزیابی و رتبه‌بندی و…) از جمله سیاست‌ها و اصول ماموریت‌گرایی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها است.

دکتر صالحی با اشاره به ضرورت توجه به چالش‌های استانی، منطقه‌ای و ملی در هدفمند نمودن ماموریت‌های محوله دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها اظهار داشت: تمرکز بر چالش‌های هر استان اعم از مشکلات و یا فرصت‌ها، در اولویت کاری دانشگاه‌های همان استان است. این چالش‌ها معمولاً در اسناد مختلفی از جمله مطالعات استانی و نیز اسناد آمایشی آمده است و غالباً دانشگاه‌های هر استان توجه خاص به مسایل بومی و منطقه‌ای در استان دارند. این نزدیکی فیزیکی و درک بهتر از مشکلات و این سابقه فعالیت کمک می‌کند تا بهتر بتوان ماموریت ملی در این رابطه به آن دانشگاه‌ها واگذار کرد.

وی همچنین در راستای مأموریت‌گرایی و بهره برداری از مزیت‌های استانی، پیشنهاد تهیه نقشه راه برای اجرای طرح و مزیت استانی انتخاب شده با همکاری استانداری‌ها، دانشگاه‌ها و ادارات استانی، استفاده از ساختارها و روش‌های حمایتی موجود جهت پشتیبانی دانشگاه‌ها و مراکز علمی مجری طرح‌ها (مانند فرصت‌های مطالعاتی اعضای هیئت علمی در جامعه و صنعت، پایان نامه‌های تحصیلات تکمیلی، امکانات آزمایشگاهی و…)، حمایت و پشتیبانی از دانشگاه های فعال در این عرصه و پیش بینی مشوق های مناسب و برنامه‌ریزی و هماهنگی برای مشارکت سازمان ها و ارگان های مرتبط با هر موضوع در سطح ملی را ارائه کرد.

معاون پژوهشی وزارت علوم در بخش دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: هدف آن است که با مأموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی در یک طرح هم‌افزایی با سایر نهادهای استانی و سایر بخش‌ها بتوانیم مأموریت‌های عملی، کوتاه مدت و بلندمدت مشخص کنیم.

وی در خاتمه با بیان اینکه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از نظر مادی، معنوی و وضع قوانین و مقررات از این نتایج حمایت می کند، اظهار امیدواری کرد علاوه بر جهت‌دهی به فعالیت‌های دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، بتوانیم مطابق با تکالیفی که اسناد بالادستی برایمان تعیین کرده اند، نقش‌آفرینی کنیم.

گفتنی است در ادامه این نشست دکتر جلال درخشه رئیس مرکز مطالعات راهبردی و آموزش وزارت کشور به ایراد سخنرانی پرداخت و نمایندگان برخی از دانشگاه‌های کشور، تجارب دانشگاه خود را در زمینه مأموریت گرایی و بهره برداری از مزیت‌های استانی بیان کردند.