معماری بیومیمتیک (Biomimetics) راهکاری برای آینده پایدار

در سال ۱۹۴۱ ، مهندس برق سوئیسی جورج دی مسترال در حال بازگشت از شکار با سگ خود بود که متوجه شد دانه های گیاهی به بدنه سگ و کت او چسبیده  این دانه ها مانند چسبی به بدنه سگ “قلاب” شده  بودند او بعد از مطالعه این گیاه ، هفت سال بعد ، بست قلاب و حلقه را اختراع کرد ، که آن را Velcro نامید ولکرو  یک شرکت خصوصی است که اتصال‌دهنده ها و سایر محصولات مشابه تولید می‌کند. این شرکت با اختراع اولین اتصال‌دهنده قلاب-حلقه، که تحت نشان تجاری ولکرو منتشر می‌شود به شهرت جهانی رسید.
مفهوم کار جورج دی مسترال در مورد الهام گرفتن از طبیعت ، تقلید و تکرار رفتار ارگانیسم های بیولوژیکی است. در واقع زیست‌تقلید، زیست‌همانندسازی یا بیومیمتیک (Biomimetics)، تقلید از الگوها، سامانه‌ها و عناصر طبیعت با هدف حل مشکلات پیچیده انسان است. در حقیقت اساس این علم مدل‌های طبیعی بیولوژیکی است که با مطالعه فیزیولوژی آن‌ها می‌توان سامانه‌های نوین فناورانه را طراحی کرده و ساخت.
ساختارها و متریال ها با سازگاری مناسب در موجودات زنده در طول زمان از طریق انتخاب طبیعی تکامل یافته‌اند. امروزه علم بیومیمتیک منجر به ایجاد فناوری‌های جدید با الهام از راه حل‌های زیستی در اندازه‌های کلان و نانو شده‌است. انسان‌ها برای پاسخ به مشکلات خود به طبیعت نگاه کرده و الهام می‌گیرند. طبیعت مشکلات مهندسی مانند توانایی‌های ترمیمی، تحمل و مقاومت در محیط زیست‌های مختلف، آبگریزی و بهره‌برداری از انرژی خورشیدی را حل کرده‌است.

امروزه همه اختراعات بشر را می‌توان به نوعی بهره گرفته از مدل‌های زنده دانست. رایانه‌ها و ربات‌های دستیار که رفته رفته جای انسان را گرفته‌اند با توجه به مطالعه بر روی ساختارهای زیستی ساخته شده‌اند. طراحی هواپیما بر اساس ساختار بدن پرندگان، ساخت زیردریایی از روی ساختار دلفین‌ها یا ساخت رادارها با توجه به سیستم راداری خفاش‌ها مثالهایی از علم بیومیمتیک یا بیونیک (Bionic) می‌باشند.
طبیعت به عنوان الگو
زیست تقلید علمی جدید است که مدل های طبیعت را مطالعه می کند و سپس از این اشکال ، فرآیندها ، سیستم ها و استراتژی ها برای حل مشکلات انسان  به طور پایدار  تقلید می کند.
طبیعت به عنوان ابزار اندازه گیری
بیومیمتیک از یک استاندارد زیست محیطی برای قضاوت در مورد پایداری نوآوری های ما استفاده می کند.  زیرا قطعا پس از میلیاردها سال تکامل ، طبیعت آموخته است که چه چیزی کار می کند و چقدر دوام دارد.
طبیعت به عنوان مربی
زیست تقلید روش جدیدی برای مشاهده و ارزیابی طبیعت  و رویکرد علمی چند رشته ای برای طراحی پایدار است که فراتر از استفاده از طبیعت به عنوان الهام بخش زیبایی شناسی است بلکه عمیقا مطالعه و بکارگیری اصول ساختاری است که در محیط ها و گونه های طبیعی یافت می شود.

تحریریه معماری آرل- غزاله عزالدین
منبع: آرک دیلی