تهدید همراه با آرامش
عضو هیات علمی دانشگاه شهید رجایی معتقد است فناوری هوش مصنوعی نوین به سرعت در حال پیشرفت و توسعه است البته در کنار خطراتی که در توسعه این فناوری وجود دارد باید به مزیت‌ها نیز توجه کرد.
به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، رضا ابراهیم پور عضو هیات علمی دانشگاه شهید رجایی درباره هوش مصنوعی و فرصت ها و تهدیدها در این حوزه اظهار کرد: هوش مصنوعی همانطور که مشخص است فناوری ساخته دست بشر است و می توان آن را برنامه کامپیوتری، الگوریتم یا ماشینی دانست که رفتارهای هوشمندانه بروز می دهد. نگاهی به تاریخچه هوش مصنوعی نشان می دهد که ایده نخست از ساخت ماشینی که رفتارهای هوشمندانه داشته باشد شکل گرفت. به نوعی که یک الگوریتم کامپیوتری با انسان تعامل و گفتگو کند و آن فرد نتواند تشخیص دهد که واقعا در حال تعامل با یک انسان یا ماشین است داستان از اینجا شروع شد. این نگاهی است که نخست در هوش مصنوعی وجود داشت.
الهام از مغز در ساخت ماشینی هوشمند
ابراهیم پور ادامه داد: در هوش مصنوعی هدف ساخت موجودی است که هوشمندی نزدیک به انسان را دارا است. در گذشته دانش انسان درباره مغز اندک بود و استنباط ها بیشتر از با مشاهده رفتار اون صورت می گرفت. اما در دو دهه اخیر با پیشرفت در حوزه علوم اعصاب و ایجاد تکنیک های جدید در تصویربرداری از مغز دانش شناخت مغز توسعه بسیاری پیدا کرد که به تبع آن هوش مصنوعی نیز تحت تاثیر قرار گرفت و نمونه هایی از هوش مصنوعی تولید شد که در آن الگوریتم هایی با الهام از ساز و کار مغز وجود داشت.
تحولات در حوزه هوش مصنوعی
این محقق و پژوهشگر همچنین عنوان کرد: به موازات این مسئله اتفاق دیگری نیز رخ داد و آن پیشرفت در حوزه شبکه های عصبی عمیق و یادگیری عمیق بود که در چند سال اخیر تحولات زیادی را در حوزه هوش مصنوعی ایجاد کردند. تمامی این پیشرفت ها باعث ایجاد هوش مصنوعی نوین شد که نسل جدیدی از این فناوری محسوب می شود. در این مدل متناسب با دانش روز مدل هایی طراحی می شود که به ساختار و عملکرد مغز نزدیکترین شباهت را داشته باشد.
ربات های خود یادگیرنده
وی در ادامه گفت: نسخه جدید هوش مصنوعی اختلاف بسیاری با نسخه های قبلی دارد، در هوش مصنوعی نوین نکته مهم این است که این ماشین ها قدرت یادگیری دارند. به عنوان مثال در گذشته ربات ها بر اساس قواعد و قوانینی که به آنها داده شده بود بازی شطرنج را انجام می دادند و توانمندی آنها در حد پیاده سازی همین قوانین بود اما در نسل جدید ماشین در طول بازی یاد می گیرد و با استفاده از یادگیری تقویتی راهکارهای جدیدی را ارائه می دهد. در واقع با استفاده از روش هایی بازی می کند که انسان با آن قواعد و قوانین بازی نمی کند و در انتها نیز برنده بازی است.
ابراهیم پور با بیان اینکه هوش مصنوعی نوین در حوزه های مختلف اثرگذاری زیادی دارد ابراز کرد: یکی از این حوزه ها پزشکی است که با ورود نسل جدید این فناوری دچار تغییرات بسیاری شده است. به عنوان مثال با دادن چند قطره خون به یکی از این مدل ها پس از پردازش آن این مدل اطلاعاتی همچون سن، جنسیت، رنگ چشم، قد و وزن فرد را ارئه می دهند و به همین راحتی می توان کد ژنوم فرد را هک کرد و تغییر داد. بنابراین اتفاقات بزرگی پیش رویمان قرار دارد و لازم است آمادگی برای مواجه آن را داشته باشیم. در گذشته انسان ها با استفاده از قوانینی امنیت سایبری را تامین می کردند و هکرهایی سعی در شکستن آن داشتند. با دسترسی هکرها به فناوری هوش مصنوعی نوین مورد تهدیدی فرا انسانی قرار می گیریم.
پتانسیل بالای نیروی انسانی در ایران
به گفته وی، این فناوری به سرعت در حال پیشرفت و توسعه است البته در کنار خطراتی که در توسعه این فناوری وجود دارد باید به مزیت ها هم توجه کرد. پیش بینی می شود با کاربرد این فناوری در آینده طول عمر انسان ها افزایش می یابد. اگر به خطرات هم توجه نکنیم این مسئله وجود دارد که افرادی مشغول فعالیت بر روی این فناوری هستند و رقبایی همچون گوگل و آمازون وجود دارند که مسئولان کشور باید به آن توجه داشته باشند. تیم های برجسته دنیا در چند سال اخیر همه به استخدام گوگل در آمدند و نفرات نخبه دنیا در ان حوزه را با هزینه های بسیار جذب می کند. البته از نظر نیروی انسانی در کشور مشکلی وجود ندارد و حتی در تیم های خارجی برجسته این حوزه یک فرد ایرانی وجود دارد.
ابراهیم پور همچنین بیان کرد: برای پیشرفت در این حوزه تجهیزات نیاز است البته نیاز به تجهیزات “های تک” نیست بلکه قدرت محاسباتی بالا با کلاستورهای کامپیوتری بزرگ نیاز است و مسئولان کشور نیز دقت کنند که بودجه ها دراین حوزه پخش نشود و فعالیت ها متمرکز انجام شود. اینکه یک مرکز محاسباتی قوی برای فعالیت های گروهی محققان کشور ایجاد شود بهتر است. اگر حرکت در این مسیر را دیر شروع کنیم صدمه خواهیم خورد زیرا دنیا با سرعت زیادی در حال پیشرفت است و در این صورت تبدیل به مصرف کننده در این حوزه می شویم در صورتی که در کشور پتانسیل لازم از نظر نیروی انسانی وجود دارد.
